Jak wykrywa się konflikt ?

W tym artykule przeczytacie o diagnostyce i zapobieganiu konfliktowi serologicznemu. Jeśli nie czytałaś/eś części pierwszej, zapraszam.

Dla przypomnienia. Konflikt serologiczny jest to sytuacja, w której ciężarna kobieta wytwarza przeciwciała do krwinek czerwonych dziecka. Badanie w kierunku konfliktu jest proste i bezpieczne dla matki i dziecka. We krwi pobranej od kobiety ciężarnej (około 5 ml) wykonuje się oznaczenie przeciwciał czyli tzw. test Coombsa.

Zgodnie z obowiązującymi obecnie standardami opieki okołoporodowej badania wykonuje się wg schematu:

1. Pierwsze badania w kierunku przeciwciał należy wykonać u wszystkich kobiet w ciąży do 10 tyg. ciąży.
2. U kobiet RhD – (ujemnych) wykonuje się ponowne badanie między 21 a 26 tyg. ciąży.
3. Kolejne badania u kobiet RhD – (ujemnych) wykonuje się między 27 a 32 tyg. ciąży. Jeśli przeciwciała nie zostaną wykryte, kobieta RhD- kwalifikuje się do śródciążowej profilaktyki konfliktu serologicznego, która polega na podaniu immunoglobuliny anty-D.

Jeśli wykryje się przeciwciała konieczne jest ich identyfikacja, czyli określenie do jakiego konkretnie antygenu zostały wytworzone. Innymi słowy trzeba stwierdzić jakiego członka załogi statku Erytrocyt nie lubią Twoje limfocyty B. U kobiet w ciąży ważne jest tez określenie miana przeciwciał, czyli ich poziomu. Badania te powtarza się do końca ciąży co 2-4 tygodnie w zależności rodzaju przeciwciał i ich poziomu.

Obecnie umiemy zapobiegać tylko konfliktowi Rh, a dokładnie wytworzeniu przeciwciał anty-D przez kobiety RhD-.

W celu podaje się preparat zwany immunoglobuliną anty-D. W trakcie ciąży każda kobieta Rh-/RhD-, która nie wytworzyła przeciwciał powinna dostać immunoglobulinę anty-D pomiędzy 28. a 30. tygodniem ciąży. Jeśli kobieta Rh- urodzi dziecko Rh+ powinna w ciągu 72 godzin po porodzie kobieta dostać zastrzyk domięśniowy z immunoglobuliny anty-D. Przeciwciała anty-D zawarte w immunoglobulinie wiążą krwinki RhD+ płodu, które dostały się do krążenia matki, zanim zostaną one zauważone przez jej układ immunologiczny. Obecnie profilaktyka śródciążowa oraz pociążowa jest refundowana przez NFZ.

W przypadku pozostałych konfliktów nie mamy takich możliwości. Dlatego ważne jest wykrycie u kobiety przeciwciał w ciąży. Możemy wówczas wdrożyć leczenie polegające na transfuzjach dopłodowych i zabezpieczyć dziecko przed poważnymi powikłaniami takimi jak anemia, niedotlenienie, obrzęk czy nawet śmierć.