Co to jest choroba hemolityczna płodu/noworodka (HDNF)?
W tym artykule piszę o skutkach konfliktu serologicznego czyli o chorobie hemolitycznej płodu/noworodka (HDNF).
Choroba ta rozwija się u dziecka już w czasie ciąży. Jej przyczyną jest niszczenie krwinek dziecka przez przeciwciała. Przeciwciała, to inaczej sondy, które wyprodukowali żołnierze (limfocyty B), celem oznaczenia wrogów. Erytrocyty do których przyłączyły się sondy są traktowane jako niebezpieczne, a ich niszczenie odbywa się najczęściej w śledzionie. Śledziona można nazwać w tym przypadku złomowiskiem Erytrocytów. Konsekwencją niszczenia krwinek jest niedokrwistość(anemia) u płodu, oraz niedotlenienie. Organizm rozwijającego się dziecka stara się poradzić sobie z tą sytuacją, z jednej strony stara się wyprodukować więcej krwinek czerwonych, a z drugiej strony zwiększa się przepływ krwi przez naczynia zwłaszcza w mózgu. Prędkość przepływu krwi przez naczynia w mózgu jest określana podczas USG. Oznaczana jest jako MoM. Jeśli MoM wynosi powyżej 1,5 oznacza to że dziecko może mieć anemię. Konieczna jest wówczas transfuzja dopłodowa czyli podanie krwi dziecku, jeszcze w trakcie ciąży.
U płodu ważnym narządem w walce z anemią jest wątroba. Jest to wielofunkcyjna fabryka które produkuje wiele substancji m. in. białka zwane albuminami, a u płodu również krwinki czerwone. Jeśli spada liczba krwinek czerwonych wątroba stara się ich wyprodukować coraz i powiększa się. Powiększona wątroba gorzej pracuje, produkuje mniej albumin odpowiedzialnych za prawidłowe ciśnienie osmotyczne krwi. Spadek albuminy powoduje przedostawanie się płynu z naczyń krwionośnych do tkanek, powodując obrzęki. W najcięższych przypadkach choroba hemolityczna płodu/noworodka może prowadzić do uogólnionego obrzęku płodu, niewydolności serca oraz śmierci w trakcie ciąży lub po porodzie.
Po porodzie rozpad Erytrocytów powoduje też wzrost bilirubiny, co powoduje zażółcenie skóry, białkówek oczu, czyli żółtaczkę. Noworodki są bardziej narażone na szybki wzrost bilirubiny, ponieważ mechanizmy rozkładu tej substancji nie są jeszcze w pełni rozwinięte.
Jeśli u dziecko po porodzie utrzymuje się anemia lekarze mogą podjąć decyzje o wykonaniu kolejnych transfuzji. Krew do transfuzji u płodu i noworodków z ciąży konfliktowych jest dobierana najczęściej w RCKiK. Natomiast podstawową formą leczenia żółtaczki z wysoką bilirubina jest fototerapia. Pod wpływem światła bilirubina jest przekształcana w związek, który jest łatwiej wydalany z organizmu.
Na przebieg choroby hemolitycznej płodu/noworodka wpływa poziom przeciwciał w surowicy kobiety oraz rodzaj antygenu do którego zostały wytworzone. Na krwinkach płodu nie wszystkie antygeny są w pełni rozwinięte. Na przykład antygeny A i B mają słabszą ekspresje na krwinkach płodu niż u osób dorosłych, dlatego też choroba hemolityczna przy konflikcie w grupach głównych przebiega zwykle łagodnie. Natomiast konflikt w antygenie D w większości przypadków powoduje ciężką postać choroby hemolitycznej. Skutkom choroby hemolitycznej można zapobiegać. Najważniejsze jest wczesne wykrycie w surowicy kobiety przeciwciał do krwinek czerwonych.