Wyniki badań laboratoryjnych maja bardzo duże znaczenie w diagnostyce wielu chorób. Bez nich lekarz nie jest w stanie stwierdzić czy przyczyną naszego złego samopoczucia jest anemia czy cukrzyca, a może poprostu brak witaminy D.

Złe przygotowanie do badania może mieć jednak poważne skutki. Wyniki badań będą nieprawidłowe, mogą wręcz wskazywać na poważną chorobę. Aby uniknąć dodatkowego stresu koniecznie przeczytaj i zastosuj się do poniższych wskazówek.

Jak przygotować się do pobrania krwi na badania laboratoryjne?

Krew oddajemy rano i czczo

Aby uzyskać wiarygodny wynik badania, w większości przypadków wymagane jest oddanie krwi rano na czczo, ponieważ niektóre badane parametrów wykazują wzrost po posiłku ( glukoza, triglicerydy, OB, leukocytoza) lub zmienność w ciągu doby (TSH, potas).

Bycie na czczo czyli 12 godzin bez posiłku.  KOBIETY W CIĄŻY 8 – 10 godzin bez posiłku. Jeśli następnego dnia wybierasz się na badania przez co najmniej 12 godzin przed oddaniem krwi na nie możesz spożywać także napojów (w szczególności słodkich), np. soków, mleka, kawy, napojów energetyzujących, coli a nawet herbaty z cukrem. Możesz pić wodę, ale zwykłą, nie smakową. Przed pobraniem nie powinieneś  jeść gum i cukierków, np. miętowych bądź odświeżających, gdyż w nich także istnieje pewna zawartość cukru, która może w zafałszować wyniki badań, np. będziesz mieć podwyższony poziom glukozy.

Jeśli koniecznie musisz coś rano wypić, możesz wypić się szklankę wody.

Dzień przed badaniem nie spożywamy alkoholu i stosujemy lekkostrawną dietę.

Dzień przed badaniem nie należy także spożywać alkoholu, jeść tłustych potraw, gdyż może mieć to duży wpływ na wyniki badań. Jeśli w niedzielę Twoja koleżanka organizuje przyjęcie, gdzie będą pyszne ciasta, smaczne przekąski i alkohol, nie wybieraj się w poniedziałek na badania. W przeciwnym razie badanie Twojej próbki krwi może wykazać nieprawidłowe stężenie m. in. takich parametrów jak glukoza, cholesterol, trójglicerydy, insulina.

Uwaga na duży wysiłek fizyczny.

Dzień przed badaniem (jak również w dniu badania), nie pomagaj przenosić ciężkich mebli, nie uprawiaj też forsownych ćwiczeń, nie bierz udziału w biegach, zwłaszcza jeśli robisz to okazyjnie. Wysiłek fizyczny powoduje m.in. zagęszczenie krwi,  co przyczynia się do zmiany stężenia większości oznaczanych parametrów. 

Krew oddajemy po przespanej nocy.

Na pobranie krwi idziesz też po przespanej nocy. W związku z tym, jeśli uczysz się do późna w nocy, masz dyżur, nocną zmianę, byłeś/aś na imprezie odłóż badanie i dobrze przygotuj się do pobrania krwi. Wyjątek stanowią sytuacje, kiedy naprawdę źle się czujesz, ale wtedy zgłoś się do lekarza, a nie do laboratorium na badania.

Odpocznij chwilę zanim oddasz krew.

Kiedy już przyjdziesz na pobranie krwi usiądź i odpocznij chwilkę, postaraj się nie denerwować. Stres ma wpływ na wzrost niektórych badanych parametrów zwłaszcza hormonów.

Odstaw suplementy diety. Zapytaj lekarza czy przyjmować leki przed badaniem.

Jeśli bierzesz na stałe leki np. na nadciśnienie przed pobraniem krwi przyjmujesz je jak zwykle. Jeśli przyjmujesz inne leki, zwłaszcza od niedawna, koniecznie zapytaj lekarza czy przed pobraniem krwi masz je wziąć. Są dwie metody pobierania krwi w czasie terapii. Jedni lekarze, chcą aby pacjent był bez leków, inni aby oddawał krew kiedy poziom leków jest najwyższy. To zależy od tego czego lekarz oczekuje od badania.

Inaczej sprawa wygląda z suplementami diety, czyli proszkami, które bierzesz bez porozumienia z lekarzem. Kupujesz je bez recepty, w aptece, supermarkecie należy je odstawić na 4-5 dni przed badaniem.  Jeśli zgłaszasz się na badanie, którego celem jest oznaczenie jakiegoś parametru np. żelaza, czy potasu a Twój suplement go ma, wtedy w badaniu może wyjść, że masz zbyt wysoki poziom. W rzeczywistości możesz cierpieć na brak tego pierwiastka. Niestety w laboratorium nie jestem w stanie stwierdzić czy zbyt wysoki poziom wynika z przedawkowania suplementu czy z choroby.

Pamiętaj, aby koniecznie powiedzieć, że jesteś po spożyciu posiłku/napoju/alkoholu/wysiłku/leków/suplementów – mówiąc o tym, zapobiegasz nieprawidłowej analizie wyników.

Jeśli z jakiś powodów musimy wykonać badania po nieprzespanej nocy, po posiłku,  po przyjęciu leków poinformuj o tym przy pobraniu krwi, wtedy na Twoim wyniku zostanie umieszczona odpowiednia adnotacja.  Jest to ważne, ponieważ Twój „nieprawidłowy” wynik może zostać zinterpretowany przez lekarza jako patologiczny, co najczęściej wiąże się z kolejnymi badaniami i stresem.

W tabeli przedstawiam warunki pobierania krwi w celu prawidłowego oznaczania najczęściej badanych parametrów krwi:

Na czczo, istotne zmiany po posiłku	Rano, wykazują rytm dobowy	Zalecane jest pobierania na czczo	Nie ma wskazań do pobierania na czczo
Glukoza Test tolerancji na glukozę Insulina Żelazo Fosfor Parametry gospodarki lipidowej (TG, HDL)	Żelazo Fosfor Potas Kortyzol Aldosteron ACTH Prolaktyna FSH LH TSH Testosteron Progesteron	Mocznik Kreatynina Białko całkowite Kwas moczowy Wskaźniki krzepnięcia (PT, APTT, fibrynogen, D-dimery) Bilirubina AST ALT ALP LDH Morfologia OB	Oznaczenie grupy krwi ß-HCG CRP Badanie na antygeny HBs, HIV, HCV Badania na przeciwciała np. przeciw różyczce, toxoplazmozie itp. test na Helicobacter pylori PSA Markery nowotworowe

Na koniec jeszcze dwie uwagi:

Jeśli podczas pobrania krwi dochodziło u Ciebie w przeszłości do omdleń, poinformuj o tym personel przed pobraniem krwi. Po pobraniu zjedz coś słodkiego np. cząstek czekolady.

Po pobraniu uciśnij wacikiem miejsca wkłucia przez ok. 5 min, co zapobiegnie powstawaniu siniaków.